عوامل موثر بر انتخاب بازار های بین المللی، فرایند بررسی و انتخاب بازار مستلزم معیار هایی برای تصمیمات سرمایه گذاری جهانی است.تحقیقات نشان میدهد که چهار عامل اساسی،اندازه و رشد بازار،شرایط سیاسی،رقابت و شباهت بازار در این تصمیمات دخالت دارد.
اندازه و رشد بازار
هرچه تقاضای بالقوه برای محصولی در یک کشور بیشتر باشد بازار آن جذابیت بیشتری برای شرکت دارد.سنجش اندازه و رشد بازار از دو جنبه کلان و خرد صورت می گیرد.از جنبه کلان،حداقل منابع بالقوه یک کشور در نظر گرفته میشود.
مثلا برای تعیین بازار فرش دستباف،کشوری در نظر گرفته میشود که درآمد سرانه قابل پس انداز چشمگیری دارد.به این دلیل که اگر کشوری درآمد سرانه اندکی داشته باشد،مردم آن کشور توانایی خرید کالای لوکس را نخواهند داشت.
مثلا فرض کنید حداقل شاخص قابل قبول برای یک کشور درآمد سرانه بیش از 8 هزار دلار باشد،کشوری ممکن است درآمد سرانه کمتر از 8 هزار دلار داشته باشد ولی دارای قشری به اندازه یک میلیون نفر با درآمد بالای 10 هزار دلار باشد که این قشر خریداران بالقوه فرش دستباف محسوب میشوند.
شاخص های کلان بازار بالقوه در مرحله اول فرایند بکار گرفته میشود:زیرا آمارها در این زمینه بسهولت در دسترس است.این شاخص ها بر تقاضای بالقوه(جمعیت) و توانایی خرید(درآمد سرانه) تاکید دارند.
البته این شاخص ها کافی نیستند و ضروری است که نیاز ملموس مردم نیز در نظر گرفته شود.برای این منظور شاخص های خرد به کار گرفته میشود.نمونه هایی از شاخص های خرد عبارت است از:
- تعداد رادیو، تلویزیون، صندلی های سینما، تلفن
- تعداد بیمارستان، تخت های بیمارستان، تخت های هتل
- مصرف قهوه، بنزین و برق
- تولید آهن، برنج، مزارع
- آمار دانشمندان، مهندسان، پزشکان
شاخص های خرد برای برآورد اندازه بازار مثل تعداد خانوار های دارای تلویزیون نشان دهنده اندازه رشد احتمالی تلویزیون با توجه به عمر متوسط آن است.بعضا برای برآورد اندازه بازار یک کالا از شاخص های مشابه استفاده میشود، مثلا تعداد مزارع بیانگر بازار بالقوه برای تراکتور است.گفتنی است هردو گروه شاخص های خرد و کلان برای عوامل موثر بر انتخاب بازار است.
شرایط سیاسی
هرچند به نظر میرسد ریسک سیاسی عمدتا ذهنی باشد ولی اهمیت آن با شاخص های کمی تعیین کننده اندازه بازار یکسان است.هر شرکتی با اعمال محدودیت های سیاسی از جمله محدودیت تعداد کارشناسان خارجی با میزان تقسیم سود به سهامداران دچار ضرر و زیان میشود.تعدادی از معیار های سنجش ریسک های سیاسی میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- احتمال ملی شدن صنایغ و شرکت های تجاری
- تاخیرات، بوروکراسی اداری و دیوانسالاری
- تعدا مصادره ها و توقیفات
- تعداد اغتشاشات و اعتصابات
- تغیرات سیاسی و تغیرات احزاب حاکم
- تعداد کرسیهای متعلق به احزاب مخالف در مجلس
- محدودیت های جابجایی سرمایه و تملک در مجلس
- مداخله های دولت در امر تجارت
- نسبت نیروی ارتش به کل نیرو های دولت